Ostatnie wytyczne Ministerstwa Zdrowia dotyczące informacji co do rozmiaru kamizelek, spowodował, że postanowiłem się przyjrzeć tematyce. Wybór odpowiedniej kamizelki ochronnej to decyzja, która może mieć kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i komfortu.
W zależności od specyfiki pracy i potencjalnych zagrożeń, należy dobrać sprzęt, który zapewni optymalny poziom ochrony, jednocześnie nie ograniczając swobody ruchu. Rynek oferuje szeroki wybór rozwiązań, od lekkich i dyskretnych kamizelek noszonych pod ubraniem, po solidne
i modułowe kamizelki taktyczne. Poniżej przedstawiłem informacje na ten temat, obejmującej rodzaje kamizelek, normy certyfikacyjne, szczegóły konstrukcyjne oraz przykłady konkretnych modeli. Mam świadomość, że producentów jest wielu podobnie jak modeli, artykuł należy traktować jako informacje jak szeroki jest ten temat. Mam nadzieje, że uświadomi to mniej zorientowanym osobom, że tematyka jest bardzo złożona i nie taka prosta jakby to wynikało ze sposobu potraktowania sprawy przez MZ. W podsumowaniu przedstawiłem także swoją prywatną opinię na rzeczony temat.

I. Rodzaje i przeznaczenie kamizelek

Kamizelki do skrytego noszenia (Concealed Vests)

Kamizelki te są zaprojektowane z myślą o dyskrecji i komforcie. Ich głównym celem jest zapewnienie ochrony bez przyciągania uwagi. Są one idealne dla pracowników ochrony, VIP-ów, detektywów, a także dla każdego, kto potrzebuje ochrony w codziennym życiu.

Zalety:

• Dyskrecja: Główna zaleta. Są niewidoczne pod zwykłym ubraniem, takim jak koszula czy marynarka.
• Wygoda: Są lekkie, elastyczne i dobrze dopasowują się do ciała, co pozwala na noszenie ich przez długi czas bez większego dyskomfortu.
• Swoboda ruchu: Nie krępują ruchów i pozwalają na swobodne wykonywanie codziennych czynności.
• Ochrona: Zapewniają solidną ochronę przed zagrożeniami z broni krótkiej oraz noży (jeśli mają certyfikat antyprzebiciowy).

Wady:

• Ograniczona ochrona: Oferują zazwyczaj ochronę do poziomu NIJ IIIA (przed pociskami z broni krótkiej) i NIJ 0115.00 (przed nożami). Nie są w stanie zatrzymać pocisków karabinowych.
• Brak modułowości: Nie ma możliwości mocowania dodatkowego sprzętu, takiego jak ładownice, kabury czy torby medyczne.
• Kwestie termiczne: Ze względu na ścisłe przyleganie do ciała i noszenie pod ubraniem, kamizelki te mogą powodować dyskomfort w ciepłe dni.

Kamizelki do noszenia na zewnątrz (Overt / Tactical Vests)

Kamizelki te są przeznaczone do noszenia na wierzchu ubrania lub munduru. Ich konstrukcja jest dużo bardziej solidna i funkcjonalna, a ich głównym zadaniem jest zapewnienie najwyższego poziomu ochrony i ułatwienie dostępu do sprzętu. Używane są przez policję, wojsko, straż graniczną i inne służby.

Zalety:

• Wyższy poziom ochrony: Pozwalają na stosowanie twardych płyt balistycznych, co zapewnia ochronę przed pociskami karabinowymi na poziomie NIJ III i IV. Możliwe jest też dodanie wkładów antyprzebiciowych.
• Modułowość: Dzięki systemom MOLLE (Modular Lightweight Load-carrying Equipment) można do nich mocować różnorodne akcesoria, takie jak kabury, ładownice, latarki, torby medyczne itp.
• Lepsza wentylacja: Ze względu na konstrukcję i noszenie na wierzchu, zapewniają lepszą cyrkulację powietrza, co zwiększa komfort termiczny.
• Pełna funkcjonalność: Idealne do operacji taktycznych, gdzie liczy się szybki dostęp do sprzętu i maksymalna ochrona.

Wady:

• Brak dyskrecji: Są duże, widoczne i od razu zdradzają, że użytkownik ma na sobie ochronę balistyczną.
• Waga i rozmiar: Są znacznie cięższe i bardziej nieporęczne, co może krępować ruchy i utrudniać codzienne czynności.
• Wpływ na mobilność: Ciężar i sztywność kamizelki mogą ograniczać mobilność użytkownika, szczególnie podczas dłuższego noszenia.

Podsumowanie

Wybór między kamizelką skrytą a zewnętrzną zależy od konkretnego zastosowania. Jeśli potrzebujesz dyskretnej ochrony na co dzień, kamizelka do noszenia skrytego będzie najlepszym wyborem. Jeśli natomiast twoja praca wymaga maksymalnej ochrony i dostępu do sprzętu, kamizelka zewnętrzna będzie niezastąpiona.

Dlaczego kamizelka do noszenia skrytego?

1. Dyskrecja: Główną rolą ratownika medycznego jest niesienie pomocy. Noszenie widocznej, taktycznej kamizelki może wywoływać dodatkowy stres u pacjentów i osób postronnych, sugerując, że sytuacja jest bardzo niebezpieczna. Kamizelka skryta pozwala zachować profesjonalny i spokojny wygląd, jednocześnie zapewniając ochronę.
2. Lekkość i komfort: Praca ratownika wymaga ciągłego ruchu, schylania się i podnoszenia sprzętu. Ciężka, zewnętrzna kamizelka balistyczna byłaby nie tylko niewygodna, ale też utrudniałaby wykonywanie obowiązków. Lekka kamizelka antyprzebiciowa jest elastyczna i nie krępuje ruchów, co jest kluczowe w pracy ratownika.
3. Ochrona przed typowymi zagrożeniami: W środowisku ratownictwa medycznego najczęstsze zagrożenia to nie ataki z użyciem broni palnej, lecz incydenty z użyciem noży, szpikulców, a także uderzenia. Kamizelka antyprzebiciowa, certyfikowana np. normą NIJ 0115.00 Poziom 1, zapewnia skuteczną ochronę przed tymi ryzykami.

Zalecane cechy kamizelki:

• Poziom ochrony: NIJ 0115.00 Poziom 1. Ten poziom ochrony jest w zupełności wystarczający, aby zatrzymać większość noży i szpikulców, a jednocześnie pozwala na utrzymanie niskiej wagi i elastyczności kamizelki.
• Waga: Im lżejsza, tym lepsza. Wybieraj kamizelki wykonane z nowoczesnych materiałów, które minimalizują ciężar, nie tracąc na ochronie.
• Wentylacja: Kamizelki noszone pod ubraniem mogą powodować dyskomfort w wyższych temperaturach. Szukaj modeli z panelami z siatki lub materiałami odprowadzającymi wilgoć, które poprawiają cyrkulację powietrza.

Podsumowując, najlepszym wyborem dla zespołu ratownictwa medycznego, biorąc pod uwagę niskie ryzyko, jest lekka kamizelka antyprzebiciowa do noszenia pod ubraniem. Taki sprzęt zapewni niezbędną ochronę, nie rzucając się w oczy, co pozwoli ratownikom skupić się na niesieniu pomocy w każdej sytuacji.

Biorąc pod uwagę fakt, że zespoły ratownictwa medycznego w Polsce nie są narażone na wysokie ryzyko ataku, a komfort użytkowania, szczególnie latem, jest kluczowy, najlepszym rozwiązaniem byłaby kamizelka antyprzebiciowa o niskim profilu, którą można nosić tylko wtedy, gdy jest to konieczne.

Optymalne rozwiązanie – Kamizelka do noszenia skrytego

W przypadku niskiego ryzyka ataku i konieczności okazjonalnego stosowania, kamizelka do noszenia skrytego, a nie na zewnątrz, jest najlepszym wyborem.

Uzasadnienie:

1. Komfort i oddychalność: Kamizelki do noszenia skrytego, choć z natury mniej oddychające niż te zewnętrzne, można dobrać tak, by miały panele z siatki lub materiały odprowadzające wilgoć. Ze względu na fakt, że nie muszą być noszone codziennie, problem z dyskomfortem termicznym staje się mniej istotny. Wystarczy je zakładać tylko w sytuacjach podwyższonego ryzyka. Kamizelki zewnętrzne, choć potencjalnie bardziej "przewiewne", są po prostu zbyt ciężkie i sztywne, aby nosić je w karetce, co stwarza ryzyko utrudnienia pracy ratownika.
2. Brak konieczności codziennego noszenia: Skoro ryzyko jest niskie, kamizelki nie są potrzebne na każdym dyżurze. Można je przechowywać w karetce i zakładać tylko wtedy, gdy załoga wjeżdża na teren, gdzie występuje podwyższone ryzyko (np. miejsce bijatyki, interwencji policji).
3. Dyskrecja: Noszenie widocznej kamizelki, nawet w sytuacji o niskim ryzyku, może wprowadzać niepotrzebne napięcie u pacjentów
   i świadków. Kamizelka skryta pozwala ratownikom działać profesjonalnie i dyskretnie, bez dodatkowego straszenia osób, które potrzebują pomocy.

Porównanie i wady/zalety:

Podsumowanie:

Biorąc pod uwagę specyfikę pracy ratownika w Polsce, gdzie ataki z użyciem broni palnej są rzadkością, a priorytetem jest szybkość, sprawność i zaufanie pacjenta, najlepszym rozwiązaniem jest wybór lekkiej, niskoprofilowej kamizelki antyprzebiciowej do noszenia skrytego. Taki sprzęt można łatwo założyć w razie potrzeby i zdjąć, gdy nie jest już potrzebny, co minimalizuje dyskomfort termiczny i wagowy, zapewniając jednocześnie niezbędny poziom bezpieczeństwa.

II. Koszt kamizelek

1. Kamizelki do noszenia skrytego (Antyprzebiciowe)

Ten typ kamizelek jest przeznaczony do ochrony przed nożami i szpikulcami. Zazwyczaj są to lekkie i dyskretne modele, bez możliwości dodania twardych płyt.

• Cena: od 1 500 zł do 3 500 zł

Co wpływa na cenę?

• Poziom ochrony: Wyższy poziom ochrony (np. NIJ 0115.00 Poziom 2 lub 3) będzie droższy niż Poziom 1.
• Materiały: Kamizelki z zaawansowanych materiałów, które zapewniają większą elastyczność i lepszą wentylację, będą kosztować więcej.
• Producent: Znane, renomowane marki zazwyczaj oferują droższe produkty, ale z lepszymi certyfikatami i gwarancją.

2. Kamizelki taktyczne (Plate Carriery)

Są to kamizelki do noszenia na zewnątrz, przeznaczone głównie do przenoszenia twardych płyt balistycznych.

• Cena:
  • Sama kamizelka (nośnik płyt): od 400 zł do 1 500 zł (bez wkładów ochronnych).
  • Pełny zestaw (z wkładami): od 3 000 zł do 8 000 zł i więcej.
•  

Co wpływa na cenę?

• Materiał kamizelki: Droższe modele są wykonane z bardziej wytrzymałych materiałów, np. Cordura.
• Jakość wykonania: Solidne szwy, mocne klamry i zamki to cechy droższych modeli.
• Płyty balistyczne: To one stanowią największą część kosztu.
  • Płyty stalowe: Najtańsze, zazwyczaj kosztują od 400 zł do 800 zł za sztukę.
  • Płyty ceramiczne: Znacznie droższe, od 1 500 zł do 3 000 zł i więcej za sztukę, w zależności od poziomu ochrony.
  • Płyty polietylenowe: Najlżejsze i najdroższe, ceny mogą sięgać od 2 000 zł do 4 000 zł i więcej za sztukę.

3. Zintegrowane systemy (Kamizelka z miękkimi i twardymi wkładami)

To kamizelki, które łączą w sobie cechy kamizelek do noszenia na zewnątrz i wkładów miękkich.

• Cena: od 4 000 zł do 10 000 zł i więcej.

Co wpływa na cenę?

• Zintegrowana ochrona: Takie kamizelki oferują zarówno ochronę antyprzebiciową, jak i kuloodporną, co wpływa na cenę.
• Poziom ochrony: Wyższy poziom ochrony (np. NIJ IIIA + Level IV) będzie najdroższy.

Podsumowanie kosztów:

III. Normy i standardy certyfikacji

Ocena poziomu ochrony kamizelek opiera się na rygorystycznych normach międzynarodowych, które określają, jakie zagrożenia dany sprzęt może zatrzymać.

1. Norma NIJ 0115.00 (USA)

Jest to najpopularniejsza norma dla kamizelek antyprzebiciowych. Dzieli ona kamizelki na trzy poziomy w zależności od odporności na uderzenia nożem i szpikulcem.

• Poziom 1: Ochrona przed uderzeniami o energii 24 J (E1) i 36 J (E2).
• Poziom 2: Ochrona przed uderzeniami o energii 33 J (E1) i 50 J (E2).
• Poziom 3: Ochrona przed uderzeniami o energii 43 J (E1) i 65 J (E2).
• Metodologia testów: Testy E1 (atak standardowy) symulują typowy atak, a maksymalna penetracja ostrza nie może przekroczyć 7 mm. Testy E2 (atak silniejszy) zwiększają energię o 50%, a maksymalna penetracja nie może przekroczyć 20 mm.

2. Norma NIJ 0101.06 (USA)

Jest to najważniejszy standard określający odporność na pociski z broni palnej, zarówno dla miękkich wkładów, jak i twardych płyt balistycznych.

• Poziom IIA: Chroni przed pociskami 9mm FMJ oraz .40 S&W.
• Poziom II: Chroni przed pociskami 9mm FMJ i .357 Magnum JSP.
• Poziom IIIA: Chroni przed pociskami 9mm FMJ oraz .44 Magnum SWC. Jest to najwyższy poziom dla wkładów miękkich.
• Poziom III: Wymaga twardych płyt balistycznych, chroni przed pociskami karabinowymi, np. 7.62x51mm NATO.
• Poziom IV: Zapewnia najwyższy poziom ochrony, w tym przed amunicją przeciwpancerną (M2 AP), wymaga zastosowania twardych, ceramicznych płyt.

Metodologia testów:

Testy przeprowadzane są na specjalnej maszynie, która opuszcza ostrze lub kolec z precyzyjnie ustalonej wysokości, aby uderzyły w kamizelkę z określoną energią.

• Testy E1 (atak standardowy): Symulują typowy atak. Maksymalna głębokość penetracji ostrza nie może przekroczyć 7 mm.
• Testy E2 (atak silniejszy): Energia uderzenia jest zwiększana o 50%, aby sprawdzić, czy kamizelka nie ulegnie całkowitemu przebiciu. Maksymalna penetracja nie może przekroczyć 20 mm.
• Do testów używa się dwóch standardowych ostrzy noża (P1/B i S1/G) oraz jednego szpikulca (SP).

3. Norma HOSDB (Wielka Brytania)

Normy te zostały opracowane przez brytyjskie Home Office Scientific Development Branch (obecnie CAST). Są one szczególnie popularne
w Wielkiej Brytanii i uwzględniają zarówno odporność na noże, jak i szpikulce, a także odporność balistyczną.

Poziomy ochrony:

• KR1 & SP1: Najniższy poziom, podobny do NIJ Poziom 1. Chroni przed uderzeniami o energii 24 J.
• KR2 & SP2: Średni poziom, odpowiadający NIJ Poziom 2. Chroni przed uderzeniami o energii 33 J.
• KR3 & SP3: Najwyższy poziom, odpowiadający NIJ Poziom 3. Chroni przed uderzeniami o energii 43 J.

Metodologia testów:

HOSDB również wykorzystuje mechaniczne uderzenia.

• Testy nożem (KR - Knife Resistance): Do testów używa się specjalnie zaprojektowanego ostrza, które jest testowane w warunkach "E1"
  i "E2". Maksymalna penetracja dla ataku standardowego to 7 mm, a dla ataku silniejszego 20 mm.
• Testy szpikulcem (SP - Spike Resistance): Sprawdzają odporność na przebicie ostrymi narzędziami. W HOSDB dopuszczalna jest jedna penetracja na 10 uderzeń, bez ograniczenia głębokości przebicia.

3. Norma EN ISO 13998 (Europa)

Jest to europejska norma, która dotyczy odzieży ochronnej przed przecięciem i ukłuciem nożami ręcznymi, w tym fartuchów, spodni i kamizelek.

Poziomy ochrony:

• Poziom 1: Zapewnia ochronę w środowiskach niskiego ryzyka.
• Poziom 2: Przeznaczony dla środowisk o wyższym ryzyku, np. w ubojniach.

Metodologia testów:

Testy są oparte na uderzeniach nożem o kontrolowanej sile. Standard określa wymagania dotyczące odporności na przebicie i przecięcie, ale jest rzadziej stosowany do kamizelek ochronnych noszonych przez policję, która preferuje normę NIJ.

IV. Wkłady i płyty balistyczne

Serce każdej kamizelki ochronnej stanowi wkład, który bezpośrednio absorbuje energię uderzenia.

Rodzaje płyt balistycznych

1. Płyty Stalowe:
   • Zalety: Są trwałe, relatywnie tanie i zapewniają ochronę na wysokim poziomie przed wielokrotnym uderzeniem.
   • Wady: Są bardzo ciężkie, a podczas uderzenia pocisku tworzą odpryski (rykoszety), które mogą ranić użytkownika. Problem ten jest częściowo eliminowany przez powłoki anty-odpryskowe.
   • Poziom ochrony: Zazwyczaj Level III.
2. Płyty Ceramiczne:
   • Zalety: Są znacznie lżejsze niż płyty stalowe, co znacząco zwiększa komfort i mobilność użytkownika. Pochłaniają energię pocisku poprzez pękanie, co redukuje efekt uderzenia.
   • Wady: Są droższe od stalowych i mogą być mniej odporne na wielokrotne uderzenia w to samo miejsce. Pęknięcie płyty po jednym uderzeniu oznacza konieczność jej wymiany.
   • Poziom ochrony: Level III, III+, IV.
3. Płyty Polietylenowe (PE):
   • Zalety: Najlżejsze płyty balistyczne dostępne na rynku. Są bardzo wytrzymałe, a ich niska waga pozwala na znacznie większą swobodę ruchów. W przeciwieństwie do płyt ceramicznych nie pękają, a jedynie wgniecają się.
   • Wady: Są najdroższe i nie zapewniają pełnej ochrony przed amunicją przeciwpancerną i innymi ciężkimi pociskami.
   • Poziom ochrony: Zazwyczaj Level III.

Standardy Ochrony Balistycznej (NIJ 0101.06)

• Level III: Zapewnia ochronę przed pociskami karabinowymi, takimi jak 7.62x51mm NATO (.308 Winchester).
• Level III+: Jest to nieoficjalna kategoria, która oznacza, że płyta chroni przed pociskami Level III oraz dodatkowo przed kilkoma innymi typami amunicji, np. 5.56x45mm NATO.
• Level IV: Zapewnia najwyższy poziom ochrony, w tym przed amunicją przeciwpancerną (AP).

Dodatkowe informacje:

• Płyty "Multi-hit" i "Single-hit": Niektóre płyty (np. stalowe i polietylenowe) są klasyfikowane jako "multi-hit", co oznacza, że mogą wytrzymać więcej niż jedno trafienie w to samo lub pobliskie miejsce. Płyty ceramiczne są natomiast "single-hit", ponieważ po uderzeniu ich struktura zostaje uszkodzona, co może zmniejszyć poziom ochrony.
• Krzywizna płyt: Płyty balistyczne są dostępne w wersjach płaskich, a także o pojedynczej lub podwójnej krzywiźnie, aby lepiej dopasować się do kształtu ciała.
• Panele SAPI/ESAPI: Płyty balistyczne są produkowane w standardowych rozmiarach (SAPI - Small Arms Protective Insert, ESAPI - Enhanced SAPI), co ułatwia ich wymianę w kamizelkach różnych producentów

Poziomy ochrony (Norma NIJ 0101.06)

Norma NIJ 0101.06 to najważniejszy standard, który określa, jakie pociski musi zatrzymać kamizelka kuloodporna, zarówno z wkładami miękkimi, jak i twardymi płytami.

• Poziom IIA: Chroni przed pociskami z broni krótkiej, takimi jak 9mm FMJ (Full Metal Jacket) oraz .40 S&W (Smith & Wesson). To najniższy poziom, przeznaczony do wkładów miękkich.
• Poziom II: Chroni przed pociskami 9mm FMJ i .357 Magnum JSP (Jacketed Soft Point). Zapewnia wyższą ochronę niż IIA, nadal jest to poziom dla wkładów miękkich.
• Poziom IIIA: Chroni przed pociskami 9mm FMJ oraz .44 Magnum SWC (Semi-Wadcutter). Jest to najwyższy poziom dla wkładów miękkich.
• Poziom III: Chroni przed pociskami karabinowymi, takimi jak 7.62x51mm NATO (M80). Wymaga zastosowania twardych płyt balistycznych.
• Poziom IV: Zapewnia najwyższy poziom ochrony, chroniąc przed amunicją przeciwpancerną (AP) taką jak 7.62x63mm (M2 AP). Wymaga zastosowania twardych, ceramicznych płyt.

Różnice między wkładami miękkimi a twardymi płytami

• Wkłady miękkie (Soft Armor):
  • Materiał: Wykonane z wielu warstw tkanin aramidowych (np. Kevlar, Twaron) lub polietylenu o wysokiej masie cząsteczkowej
    (np. Dyneema).
  • Zastosowanie: Zatrzymują pociski z broni krótkiej. Są lekkie, elastyczne i przeznaczone do noszenia w kamizelkach skrytych
    (pod ubraniem) lub jako uzupełnienie w kamizelkach zewnętrznych.
  • Wady: Nie chronią przed pociskami karabinowymi, a także przed ostrzami noży i szpikulców, chyba że są specjalnie zaprojektowane jako wkłady antyprzebiciowe (tzw. „dual-purpose”).
• Twarde płyty balistyczne (Hard Armor Plates):
  • Materiał: Wykonane z ceramiki, stali lub polietylenu.
  • Zastosowanie: Przeznaczone do ochrony przed pociskami karabinowymi i ciężką amunicją. Umieszcza się je w specjalnych kieszeniach kamizelek zewnętrznych (plate carrier).
  • Wady: Są cięższe, sztywniejsze i znacznie mniej komfortowe w noszeniu niż wkłady miękkie. Ich rozmiar jest ograniczony do obszaru klatki piersiowej i pleców, co sprawia, że nie chronią całego tułowia.

Płyty samodzielne vs. z dodatkowymi wkładami

• Płyty „Stand-Alone”:
  • Mogą być stosowane samodzielnie, bez dodatkowych miękkich wkładów balistycznych. Są zaprojektowane tak, aby pochłonąć całą energię pocisku. Tego typu płyty są powszechnie stosowane w kamizelkach typu "plate carrier".
• Płyty „In-Conjunction-With” (ICW):
  • Muszą być używane w połączeniu z miękkim wkładem balistycznym, zazwyczaj o poziomie ochrony IIIA. Miękki wkład absorbuje część energii pocisku, a płyta zatrzymuje resztę. Płyty ICW są lżejsze i cieńsze, ale wymagają noszenia dodatkowego wkładu.

SAPI i ESAPI – Standardowe Wkłady Ochronne

• SAPI (Small Arms Protective Insert):
  • To standardowy typ płyt ceramicznych stosowanych przez Siły Zbrojne USA. Zapewniają ochronę na poziomie Level III (przed standardową amunicją karabinową).
  • Występują w różnych rozmiarach, co pozwala na dopasowanie do sylwetki żołnierza.
• ESAPI (Enhanced Small Arms Protective Insert):
  • Nowsza, ulepszona wersja płyt SAPI. Zapewniają ochronę na poziomie Level IV (przed amunicją przeciwpancerną). Są lżejsze od swoich stalowych odpowiedników.
  • Wkłady ESAPI mają specjalną powłokę, która chroni przed wielokrotnym trafieniem.

W skrócie, wkłady SAPI/ESAPI to standardowe twarde płyty, które pasują do większości kamizelek typu "plate carrier", natomiast ich poziomy ochrony (np. Level III, IV) są określone przez normę NIJ.

V. Jak dobrać rozmiar kamizelki do noszenia skrytego (Concealed)

Kamizelka do noszenia skrytego ma za zadanie być jak najbardziej dyskretna, ściśle przylegając do ciała i nie odznaczając się pod ubraniem.
Z tego powodu dobór rozmiaru jest szczególnie ważny.

Metodologia doboru rozmiaru:

• Obwód klatki piersiowej: To podstawowy pomiar. Zmierz obwód klatki piersiowej w najszerszym miejscu, na wysokości sutków. Zmierz się na wdechu i wydechu, aby uzyskać dokładne wartości.
• Obwód talii/brzucha: Kamizelki skryte są często regulowane w talii. Zmierz obwód tułowia na wysokości pępka.
• Długość tułowia: Zmierz od dołka szyjnego (miejsce, gdzie łączą się obojczyki) do pępka. Kamizelka powinna kończyć się nieco powyżej pępka, aby nie krępować ruchów podczas siedzenia. Zbyt długa kamizelka będzie uwierać.

Rozmiary stosowane przez producentów (przykładowo):

Producenci kamizelek skrytych często opierają swoją rozmiarówkę na obwodzie w pasie lub klatce piersiowej. Popularne rozmiary to:

• S: Obwód talii/brzucha ok. 70-80 cm
• M: Obwód talii/brzucha ok. 80-90 cm
• L: Obwód talii/brzucha ok. 90-100 cm
• XL: Obwód talii/brzucha ok. 100-110 cm
• 2XL, 3XL i więcej: Dla osób o większej budowie ciała.

Ważna uwaga: Jeśli twoje pomiary wypadają między dwoma rozmiarami, zazwyczaj zaleca się wybranie mniejszego rozmiaru dla lepszego ukrycia. Może to jednak oznaczać, że panele ochronne nie będą w pełni nachodzić na siebie na bokach, co pozostawi małą przerwę w ochronie. Wybór większego rozmiaru zapewni pełne zachodzenie na siebie paneli, ale może być trudniejszy do ukrycia pod ubraniem.

Jak dobrać rozmiar kamizelki do noszenia zewnętrznego (Overt / Tactical)

Kamizelki do noszenia zewnętrznego, często nazywane "plate carrierami" (nośnikami płyt) lub kamizelkami taktycznymi, są projektowane do noszenia na wierzchu munduru lub odzieży. Ich rozmiar jest zdeterminowany przez rozmiar wkładów balistycznych (płyt), które mają pomieścić.

Metodologia doboru rozmiaru:

• Rozmiar płyty balistycznej: To kluczowy element. Prawidłowy rozmiar płyty powinien chronić najważniejsze organy. Aby go dobrać, zmierz od dołka szyjnego do pępka, a na szerokość od jednego sutka do drugiego. Płyta powinna obejmować obszar od dołka szyjnego do wysokości pępka oraz od krawędzi do krawędzi klatki piersiowej.
• Rozmiar kamizelki: Producenci kamizelek (np. 5.11 Tactical, Direct Action, Crye Precision) podają rozmiar kamizelki w oparciu o to, jaki rozmiar płyty balistycznej (SAPI, ESAPI) do niej pasuje.

Rozmiary stosowane przez producentów (przykładowo):

Większość producentów kamizelek taktycznych używa standaryzowanych rozmiarów, które odpowiadają rozmiarom płyt balistycznych, a nie rozmiarom odzieży.

• Small (SAPI S): Pasuje do płyt o wymiarach ok. 22 cm x 30 cm (8.75" x 11.75").
• Medium (SAPI M): Pasuje do płyt o wymiarach ok. 25 cm x 30 cm (9.5" x 12.5"). Jest to najpopularniejszy rozmiar.
• Large (SAPI L): Pasuje do płyt o wymiarach ok. 26 cm x 34 cm (10.25" x 13.25").
• XL (SAPI XL): Pasuje do płyt o wymiarach ok. 28 cm x 36 cm (11" x 14").

Ważna uwaga:

• Kamizelka zewnętrzna ma być dopasowana do twoich ruchów i umożliwiać swobodne korzystanie z broni i sprzętu.
• Nie powinna być zbyt duża ani zbyt luźna, aby uniknąć przesuwania się wkładów balistycznych i krępowania ruchów. Zawsze sprawdzaj tabele rozmiarów dostarczane przez konkretnego producenta, ponieważ mogą się one nieznacznie różnić.

VI. Przykładowi producenci i ich modele

1. Safariland (USA)

Safariland to jeden z największych i najbardziej uznanych producentów wyposażenia taktycznego i ochronnego na świecie, w tym kamizelek dla służb mundurowych. Ich kamizelki słyną z wysokiej jakości i niezawodności.

• Popularny model: Safariland Body Armor X-Treme
  • Charakterystyka: Model ten jest często stosowany przez policję. Panele antyprzebiciowe są bardzo cienkie i elastyczne, co ułatwia ukrycie pod mundurem. Materiał jest odporny na wilgoć, a system wentylacji zwiększa komfort noszenia w trudnych warunkach.
  • Zastosowanie: Policja, agencje ochrony, osoby cywilne poszukujące dyskretnej ochrony.

2. Point Blank Enterprises (USA)

Point Blank to kolejny wiodący amerykański producent sprzętu ochronnego. Firma jest znana z innowacyjnych technologii i szerokiej gamy produktów.

• Popularny model: Point Blank Alpha Elite™ Black
  • Charakterystyka: Ta kamizelka to flagowy produkt Point Blank w kategorii skrytego noszenia. Wykorzystuje zaawansowane materiały, które zapewniają wysoką ochronę balistyczną i antyprzebiciową przy bardzo niskiej wadze i profilu. Jest zaprojektowana tak, aby zapewnić maksymalny komfort termiczny i swobodę ruchów.
  • Zastosowanie: Organy ścigania, agenci ochrony osobistej.

3. Tencate Advanced Armour (Holandia)

Tencate to europejski gigant w produkcji zaawansowanych materiałów kompozytowych i zbrojonych. Ich produkty są używane przez siły zbrojne i policję na całym świecie.

• Popularny model: Tencate Protego™
  • Charakterystyka: Systemy Protego™ są znane z połączenia ochrony balistycznej (przed kulami) z ochroną antyprzebiciową
    (przed nożami i szpikulcami) w jednej, cienkiej i lekkiej kamizelce. Są one zaprojektowane, aby spełniać najbardziej rygorystyczne normy (np. NIJ 0115.00 i NIJ 0101.06).
  • Zastosowanie: Siły zbrojne, policja, służby specjalne.

4. EnGarde Body Armor (Holandia)

EnGarde to europejski producent, który koncentruje się na tworzeniu lekkich i elastycznych kamizelek dla szerokiego grona odbiorców. Są popularni zarówno wśród służb, jak i klientów cywilnych.

• Popularny model: EnGarde Panther™
  • Charakterystyka: To jeden z najlżejszych i najbardziej elastycznych modeli na rynku. Zastosowano w nim specjalne włókna aramidowe (np. Dyneema) i kompozyty, które zapewniają ochronę antyprzebiciową na poziomie NIJ 0115.00 Poziom 1, a jednocześnie są niezwykle wygodne do noszenia przez cały dzień.
  • Zastosowanie: Agenci ochrony, pracownicy ochrony VIP, osoby prywatne.

5. LBA (UK)

LBA to brytyjski producent specjalizujący się w kamizelkach antyprzebiciowych. Firma cieszy się uznaniem dzięki skupieniu na jakości
i dopasowaniu swoich produktów do europejskich standardów.

• Popularny model: LBA HOSDB-Spike and Knife Rated Vest
  • Charakterystyka: Jak sama nazwa wskazuje, model ten jest certyfikowany zgodnie z brytyjskimi normami HOSDB. Jest to jedna z najpopularniejszych kamizelek antyprzebiciowych w Wielkiej Brytanii, stosowana przez pracowników ochrony.
  • Zastosowanie: Pracownicy ochrony w transporcie publicznym, agencje ochrony, osoby pracujące w środowiskach podwyższonego ryzyka.

6. Maskpol (Polska)

Maskpol to wiodący polski producent wyposażenia taktycznego dla wojska i policji. Ich produkty są solidne i dostosowane do lokalnych wymagań.

• Popularny model: Plate Carrier Maskpol Rock One
  • Charakterystyka: Modułowa kamizelka typu Plate Carrier, która umożliwia dodanie wkładów balistycznych oraz paneli antyprzebiciowych. Jest lekka, wytrzymała i w pełni konfigurowalna dzięki systemowi MOLLE. Służy do przenoszenia wkładów balistycznych i jest idealnym rozwiązaniem dla służb, które potrzebują noszenia oporządzenia na zewnątrz.

7. Helikon-Tex (Polska)

Helikon-Tex to kolejna polska firma, która zyskała uznanie na całym świecie. Specjalizują się w sprzęcie taktycznym i odzieży dla entuzjastów militariów i służb.

• Popularny model: Helikon-Tex Guardian Plate Carrier
  • Charakterystyka: Ta kamizelka to platforma do przenoszenia wkładów balistycznych i antyprzebiciowych. Jej konstrukcja zapewnia duży komfort użytkowania, a system MOLLE na całej powierzchni pozwala na swobodne rozmieszczenie dodatkowego wyposażenia, takiego jak ładownice czy torby medyczne.

8. Direct Action (Polska)

Direct Action, marka należąca do Helikon-Tex, skupia się na tworzeniu zaawansowanego sprzętu dla operatorów jednostek specjalnych.

• Popularny model: Direct Action Spitfire MK II Plate Carrier
  • Charakterystyka: Jest to jedna z najpopularniejszych kamizelek typu Plate Carrier na rynku. Jej minimalistyczna i lekka konstrukcja nie utrudnia ruchu, a jednocześnie zapewnia solidną platformę do montażu oporządzenia i wkładów ochronnych. Kamizelka jest przeznaczona dla osób, które potrzebują elastycznego, a zarazem wytrzymałego sprzętu do noszenia na zewnątrz.

9. Condor Outdoor (USA)

Condor Outdoor to amerykański producent sprzętu taktycznego, który oferuje szeroki wybór produktów w przystępnych cenach.

• Popularny model: Condor Exo Plate Carrier
  • Charakterystyka: Ta kamizelka jest bardzo popularna wśród pracowników ochrony i entuzjastów militariów. Zapewnia pełne krycie,
    a system MOLLE pozwala na przypięcie dużej ilości dodatkowego wyposażenia. Dzięki solidnej konstrukcji jest w stanie zaoferować ochronę balistyczną i antyprzebiciową na wysokim poziomie.

10. Point Blank Enterprises (USA)

Choć znany z kamizelek do skrytego noszenia, Point Blank produkuje również kamizelki zewnętrzne.

• Popularny model: Point Blank Guardian
  • Charakterystyka: To kamizelka zewnętrzna, która łączy ochronę balistyczną z antyprzebiciową. Jest przeznaczona dla służb, które potrzebują widocznej, ale niekrępującej ruchów kamizelki, która zapewni im ochronę na co dzień w czasie patrolu. Jej konstrukcja jest wytrzymała i zapewnia ochronę w każdych warunkach.

11. Protection Group Danmark (PGD)

Duńska firma PGD specjalizuje się w lekkich i zaawansowanych technologicznie kamizelkach.

• Popularny model: PGD Ultra
  • Charakterystyka: Kamizelka PGD Ultra to model 3-w-1, który oferuje ochronę balistyczną, antyprzebiciową i przeciwuderzeniową. Została zaprojektowana z myślą o użytkownikach pracujących w ryzykownych zawodach, gdzie zagrożenie pochodzi z różnych źródeł. Wykorzystuje zaawansowane materiały, które zapewniają wysoką ochronę przy zachowaniu niskiej wagi.

Warto pamiętać, że kamizelki zewnętrzne są projektowane tak, aby umożliwić montaż dodatkowego sprzętu i zapewnić maksymalną ochronę, co naturalnie wiąże się z większą widocznością.

Oprócz miękkich wkładów, w kamizelkach zewnętrznych (typu "plate carrier") stosuje się twarde płyty balistyczne, które są głównym elementem ochronnym. To właśnie one zapewniają ochronę przed poważniejszymi zagrożeniami, takimi jak pociski z karabinów.

VII. Podsumowanie

Decyzja Ministerstwa Zdrowia o zakupie kamizelek nożoodpornych dla zespołów ratownictwa medycznego, choć wydaje się krokiem w dobrym kierunku, w rzeczywistości nie rozwiązuje kompleksowo problemu bezpieczeństwa ratowników. Jest to raczej jedno z wielu proponowanych rozwiązań, które w obecnej formie rodzi szereg problemów, zarówno praktycznych, jak i proceduralnych.

Brak precyzji w wyborze i użytkowaniu

Decyzja o zakupie kamizelek do noszenia skrytego, jak sugeruje dołączona rozmiarówka, może okazać się niepraktyczna. Kamizelki tego typu, noszone pod ubraniem , są przeznaczone do ciągłego noszenia w środowiskach, gdzie dyskrecja jest priorytetem. Ratownicy medyczni, którzy na co dzień udzielają pomocy w różnorodnych warunkach, nie są stale narażeni na wysokie ryzyko ataku. Noszenie takiej kamizelki przez cały dyżur, zwłaszcza w ciepłe dni, byłoby niewygodne i mogłoby powodować dyskomfort termiczny.

Ministerstwo Zdrowia nie precyzuje, kiedy kamizelki powinny być używane, co sugeruje że pozostawiają tę decyzję do indywidualnej oceny ratownika. Takie podejście jest problematyczne, ponieważ:

• Brak procedur: Indywidualna ocena może prowadzić do unikania noszenia kamizelki, zwłaszcza w obliczu braku jednoznacznych procedur i szkoleń. Sprzęt ten, stając się "dodatkowym ciężarem", będzie najprawdopodobniej wożony w karetce, a nie używany.
• Problemy higieniczne: Przeznaczenie dwóch kamizelek na zespół zamiast jednej dla każdego ratownika rodzi poważne problemy higieniczne. Dodatkowo, brak odpowiedniego doboru rozmiaru sprawia, że kamizelka może nie zapewniać właściwej ochrony i będzie po prostu niewygodna.

Aspekt prawny i ubezpieczeniowy

Odgórny wymóg posiadania kamizelek, wynikający z rozporządzenia Prezesa NFZ oraz wytycznych Ministerstwa Zdrowia, może mieć poważne konsekwencje prawne. Firmy ubezpieczeniowe mogą wprowadzić do Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (OWU) zapisy, które będą uzależniać wypłatę odszkodowania od posiadania i używania kamizelki w momencie zdarzenia. W przypadku, gdy ratownik nie będzie jej nosił z powodów higienicznych, niewłaściwego rozmiaru lub braku jasnej procedury użycia, firma ubezpieczeniowa może odmówić wypłaty świadczenia.

Lepsze rozwiązanie: a może jednak kamizelka zewnętrzna ?

Pomimo tego, że kamizelka do skrytego noszenia jest optymalnym rozwiązaniem, należałoby się zastanowić, czy jednak lepszym rozwiązaniem, które odpowiadałoby na realne potrzeby ratowników, byłaby kamizelka zewnętrzna, którą można szybko i sprawnie założyć w sytuacji zagrożenia. Kamizelki zewnętrzne, choć mniej dyskretne , zapewniają wyższy poziom ochrony i pozwalają na lepszą wentylację. Ratownicy medyczni, którzy na co dzień zajmują się pacjentami
z chorobami przewlekłymi, takimi jak nadciśnienie, nie są stale narażeni na bezpośrednie ataki. Możliwość założenia kamizelki tylko w sytuacjach podwyższonego ryzyka, na przykład podczas interwencji w miejscu bijatyki, byłaby praktyczniejszym rozwiązaniem.  Dodatkowo, należy wspomnieć, że przy rosnącym ryzyku wybuchu konfliktu zbrojnego, kamizelkę zewnętrzną jest łatwiej rozbudować do wyższego poziomu ochrony balistyczną przez dodaniem modułów oraz wymianę płyt, co jest niemożliwe w przypadku kamizelki wewnętrznej. 

Holistyczne podejście do bezpieczeństwa

Kamizelki ochronne powinny być tylko jednym z elementów szerszego planu poprawy bezpieczeństwa. Niezbędne jest wprowadzenie:

• Procedur: Jasnych i jednoznacznych instrukcji dotyczących oceny ryzyka i używania sprzętu ochronnego.
• Szkoleń: Regularnych szkoleń z samoobrony i radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych.
• Łączności: Lepszej komunikacji i współpracy z innymi służbami, takimi jak policja.

Podsumowując, decyzja o zakupie kamizelek nożoodpornych w obecnym kształcie nie rozwiązuje problemu bezpieczeństwa w sposób kompleksowy. Problem ten wymaga holistycznego podejścia, które obejmuje nie tylko odpowiedni sprzęt, ale także procedury, szkolenia i wsparcie proceduralne.

Marcin Soboń

Galeria

Szpejblog to platforma dla pasjonatów ratownictwa medycznego, oferująca testy, recenzje sprzętu oraz artykuły o nowinkach w branży ratunkowej i bezpieczeństwa.

Śledź nas

Menu

Adres

ulica Nowa 10

Warszawa, 00-001

Kontakt

123456789

info@szpejblog.pl